مطلبی که می‌خوانید خلاصه و ترجمه این یادداشت است.

فکر می‌کنم یکی از استادهای دانشگاه‌ام بود که می‌گفت هر چیزی که ما تولید می‌کنیم که کتاب هم شامل‌اش می‌شود محصولی اجتماعی است. شاید این را هم می‌گفتند که جامعه خودش محصول الگوهای اقتصاد کاپیتالیستی است و بر این اساس هر آن‌چه جامعه تولید می‌کند در ذات خودش محصولی اقتصادی است. ناشرها را مردم می‌سازند، کتاب‌ها به همین مردم فروخته می‌شوند و ناشرها باید به سهام‌گذرانی پاسخگو باشند که به دنبال سودشان هستند. به این ترتیب، کتاب در ذات خودش هم محصولی اجتماعی است و هم اقتصادی. کتاب در کنار این‌ها موتوری اقتصادی و اجتماعی هم هست، هم به مطالعه فردی افراد ختم می‌شود، هم باعث تشکیل اجتماعاتی حول و حوش خواندن، مثل باشگاه‌های کتاب‌خوانی، راه افتادن کتاب‌فروشی‌ها، هم به شکل‌های دیگری از رسانه و صنعت مثل فیلم‌سازی هم ختم می‌شود.

خب حالا این که مشارکت‌های مالی دسته‌جمعی (Crowdfunding) قصد دارد کتاب را تبدیل به محصولی اجتماعی کند یعنی چه؟ منظور این است که قرار است تصمیم‌گیری در مورد کتاب‌ها از دست ناشرها به دست توده مردم بیفتد. در شکل سنتی انتشار، مدیران اجرایی هستند که تصمیم می‌گیرند مردم چه کتابی می‌خواهند بخوانند یا دقیق‌ترش این که فکر می‌کنند مردم می‌خواهند چه چیزی بخوانند. در برنامه‌های مشارکت مالی دسته‌جمعی این اتفاق برعکس است، یعنی این تصمیم به خواننده یا مصرف‌کننده بستگی دارد.

مثال خوب این قضیه معرفی کتاب جدید دنیل والاس به اسم «پیژامه گربه» در سایت Inkshares است (Inkshares سایتی است که تقریبا مثل نوگام عمل می‌کند، نویسنده‌ها کتاب‌هایشان را برای انتشار در اختیار این سایت قرار می‌دهند، مردم در چاپ کتاب مشارکت می‌کنند و این سایت کتاب‌ها را ویرایش، چاپ و توزیع می‌کند). والاس این کتاب را تصویرگری هم کرده. او نویسنده کتاب «ماهی بزرگ» است که تیم برتون بر اساس آن فیلمی با همین عنوان ساخته. از آن جا که والاس کتاب «پیژامه گربه» را خودش تصویرگری کرده، ناشرش فکر می‌کرد چون خواننده‌ها والاس را با عنوان نویسنده می‌شناسند، انتشار کتابی که تصویرگری کرده باعث گیج شدن خواننده‌ها می‌شود، برای همین ناشر کتاب‌اش را چاپ نکرد. اما کتاب در Inkshare برای مشارکت مالی دسته‌جمعی معرفی شد و با استقبال خواننده‌ها و کتاب‌فروشی‌ها مواجه شد. کار مشارکت مالی دسته‌جمعی هم همین است که خواننده خودش تصمیم بگیرد چه کتابی می‌خواهد بخواند و در فضای ادبی نقش فعال داشته باشد.

مشارکت مالی دسته‌جمعی در بخش انتشار پیامدهای مثبتی هم برای خواننده‌ها دارد و هم برای نویسنده‌، هر گونه مشارکت خواننده‌ها باعث انرژی بخشیدن به فضای انتشار می‌شود. مشارکت مالی دسته‌جمعی باعث می‌شود نه تنها آثار کوچک نویسنده‌ها هم به بازار راه پیدا کند، بلکه فضایی به وجود می‌آورد که آدم‌ها در مورد این آثار با هم حرف بزنند و درباره نویسنده‌های جالب و کمپین‌های جالب‌شان با هم صحبت کنند. به‌علاوه، مشارکت مالی دسته‌جمعی باعث می‌شود به نویسنده‌ها پول بیشتری بابت کارشان پرداخت شود. ۷۰ درصد از پولی که در سایت Inkshares جمع می‌شود به نویسنده کتاب می‌رسد، چون ناشری در کار نیست که ۷۵ درصد از سود حاصل از فروش کتاب را به خاطر بقا و ادامه حیات‌اش مجبور باشد بردارد.

بسیاری از آدم‌های درگیر نشر سنتی به غلط فکر می‌کنند مشارکت مالی دسته‌جمعی کیفیت را از بین می‌برد و اشاره‌شان هم به فیلتر کردن و ذائقه‌سازی فرهنگی است. در مشارکت مالی دسته‌جمعی فیلتر وجود دارد، چون مردم با پول‌شان است که برای انتشار کتابی رای می‌دهند، بنابراین ما از ایده‌ها حمایت می‌کنیم و به این ایده‌ها اهمیت می‌دهیم.