بی‌زبانِ گویا؛ گلچینی از زنان نویسنده افغانستان

درباره این کتاب

مجموعه‌ی «بی‌زبانِ گویا»، گلچینی است از میان ده‌ها اثری که طی پنج سال گذشته در کارگاه‌های پروژه «پرنده» به مدیریت نهاد آنتولد نریتیوز نوشته شده‌اند. نویسندگان این مجموعه از گروه‌های سنی و موقعیت‌های مختلف – چه در افغانستان چه دور از وطن – کنار هم قرار گرفته‌اند.

لازم به توضیح است که داستان‌های این مجموعه از میان داستان‌های دریِ «پرنده» انتخاب شده‌اند و در ویرایش و آماده‌سازی این داستان‌ها هدف این بوده که زبان نویسنده حفظ شود. بعضی از داستان‌ها به گویش فارسیِ ایرانی نزدیک‌ترند اما تلاش شده در داستان‌هایی که به دری نوشته شده‌اند، دخل و تصرفی نشود. در انتهای کتاب، معنای بعضی واژه‌ها برای گویشوران دیگر آورده شده است. در اینجا باید از نهاد «آنتولد نریتیوز» سپاسگزاری کنیم که اجازه انتشار این مجموعه را به نشر نوگام داد و در مسیر آماده‌سازی کتاب ما را یاری کرد. همچنین  قدردان شمسیه حسنی، هنرمند پیشروی اهل افغانستان هستیم که اجازه‌ی استفاده از دیوارنگار «پیانوی کاغذی»‌اش‌ را به ما داد و این تصویر الهام‌بخش، به زیباییِ هرچه‌تمام‌تر بر جلد این مجموعه نقش بست.

در سرزمینی که واپسگرایان هر روز با زور و تهدید می‌کوشند صدای زنان را کامل خاموش کنند و زیرساخت‌های فرهنگی را از بین ببرند، نوشتن راهی است برای بقا، مقاومت، حفظ هویت، زنده نگه داشتن امید و ادامه‌ی زندگی.

***

 این کتاب روز ۱۰ دسامبر ۲۰۲۵ منتشر خواهد شد!

***

توضیحات ناشر

همسایگی و هم‌زبانی قطعا انگیزه‌ی خوبی است برای شانه‌به‌شانه ایستادن و دست‌دردست گذاشتن، اما همبستگی و همدلی ما نه از راه شعار و هشتگ و ترحم بلکه از طریق زبان مشترکِ داستان و ادبیات به‌وجود می‌آید و عمق می‌گیرد؛ و از همین روست که ماندگار و شکست‌ناپذیر خواهد بود.

فراهم آوردن فرصت‌هایی برابر و تقویت صدای نویسندگانِ جوامع سرکوب‌شده، اقدامی نمادین نیست، بلکه ضرورتی حیاتی است. ضرورت نه فقط برای جامعه‌ی نویسنده بلکه برای انعکاس و رساندن صداهای بی‌واسطه به سراسر جهان و به تمامی انسان‌ها. افق ادبیات زمانی گسترش می‌یابد که دربرگیرنده و گونه‌گون باشد. این مجموعه تلاش کوچکی است برای شکستن طلسم بازارهایی که صرفا به دنبال روایت‌های «زن مظلوم شرقی» و «بازمانده‌ی جنگی» هستند که دیگران تصویر می‌کنند. این بار زن نویسنده‌ از افغانستان، راوی تجربه‌های بکر، چندلایه و پیچیده‌ی خود است. این گام اول است، امید که پایا باشد.

ما صدای زنان نویسنده‌ی افغانستان را به دور از پیش‌فرض‌ها و کلیشه‌ها، خالص و بی‌پرده از خلال این داستان‌ها می‌شنویم. آنها به جای تسلیم در تاریک‌ترین لحظات زندگی به نوشتن روی آورده‌اند، به ادبیات، به روایت داستان‌های ناگفته‌شان. آنها زندگی را برگزیده‌اند و خاموشی‌ناپذیرند.