محمد علی سپانلو
شاعر- منتقد ادبی - مترجم
محمد علی سپانلو شاعر، منتقد ادبی و مترجم بود.
او در ۲۹ آبان ۱۳۱۹ در تهران به دنیا آمد و در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ چشم از جهان فروبست. او در دانشگاه تهران حقوق خواند و فعالیت ادبیش را از سال 1340 آغاز کرد. او با منظومه پیاده رو در سال 1347 شهرت یافت و بعدها منظومه خانم زمان و مجموعه شعر قایق سواری در تهران ورد زبان ها شد. سپانلو از اولین اعضای کانون نویسندگان بود و روایت خودش از شکل گیری کانون نویسندگان ، درکتاب سرگذشت کانون نویسندگان ایران ( استهکلم 2002، نشر باران )خواندنی ست.
سپانلو در پنجاه سال زندگی فرهنگی و ادبی خود بیش از شصت کتاب از سروده ها، تالیف و ترجمه هایش منتشر کرده است. کتاب نویسندگان پیشرو ایران که به بررسی سرگذشت نثر معاصر می پردازد چندین چاپ شده و در بسیاری از دانشگاههای ایران جزو منابع درسی است و کم و بیش هم توسط اغلب نویسندگان جوان خوانده می شود. چهار شاعر آزادی و بهار از دیگر کتاب های ارزشمندیست که نتیجه تحقیقات سپانلوست. این کتاب هاکه به تحلیل آثار عارف قزوینی، میرزاده عشقی، ملک الشعرای بهار و فرخی یزدی می پردازد، تصویری قابل تعمق از فضای ادبی دوران مشروطه ارائه می دهد.
در کنار تالیفات، سپانلو از نویسندگانی چون آلبر کامو، ژان پل سارتر، گراهام گرین ،هوراس مک کوی و شاعرانی چون یانیس ریتسوس، سن ژون پرس و گیوم آپولینر نیز کتاب به فارسی برگردانده است.
سپانلو خارج از مرزهای ایران نیز شاعر شناخته شده ایست. بسیاری از آثار او تا به حال به زبان های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، هلندی، عربی و سوئدی، ترکی و کوردی ترجمه شده است. از جمله آثار ترجمه شده او می توان به کتاب temps versatile (lcin ventainer, 2004, pariss) ترجمه فریده روا اشاره کرد که درسال 2005 جایزه ی ماکس ژاکوب را نصیب وی کرد که از معتبرترین جوایز شعر فرانسه است و در سال 2003 نشان معتبر شوالیه هنر و ادبیات [لژیون دو نور] را به او دادند. وزیر فرهنگ وقت فرانسه هنگام اعطای جایزه شوالیه هنر و ادبیات به او نوشت این انتخاب در تجلیل از شخصیت هایی است که شناخته شده اند به خاطر خلاقیت در قلمرو هنری یا ادبی یا به خاطر مشارکت شان در تشعشع فرهنگ در فرانسه و جهان.
سپانلو تالیفات و ترجمه هایی هم در صف کتاب های منتظر دریافت مجوز نشر در ارشاد دارد. از جمله کتاب های در انتظار مجوز سپانلو به روایت سایت تبیان می توان به منظومه تالیفی "افسانه شاعر گمنام"، ترجمه نمایشنامه شهروندان از آلبر کامو، ترجمه کتاب مقلد ها از گراهام گرین، ترجمه یک نمایشنامه هندیاداز هلن سیکسو و چاپ نهم ترجمه نمایشنامه عادل ها از آلبر کامو اشاره کرد.
علاوه بر کتاب های ذکر شده کتاب تاریخ شفاهی زندگی محمدعلی سپانلو که به زندگی حرفه ای، اجتماعی، سیاسی و خصوصی سپانلو می پردازد هنوز منتظر دریافت مجوز نشر است.
هاشم اکبرانی دبیر مجموعه تاریخ شفاهی به روایت سایت تبیان درباره این کتاب می گوید: "باتوجه به اینكه سپانلوازشخصیت های تاثیرگذارادبیات ایران بوده است وروابط گسترده ای بادیگراهالی ادبیات وهنرایران داشته است،خاطرات اوبخش مهمی ازتاریخ ادبیات مدرن ایران است. بنابراین،تاریخ شفاهی زندگی سپانلو،تاریخ زندگی دیگرنویسندگان ایران نیزخواهدبود."این کتاب زیر نام بن بست ها و شاهراه ها در استکهلم توسط انتشارت pen pub چاب شده است