به بچهها تفاوت و تنوع را یاد بدهیم
کتاب و کودک
فکر کنید چه اتفاقی میافتد برای بچههایی که هیچوقت تصویر خودشان یا اطرافیاناش را در هیچ کتابی نمیبینند؟ این سوالی است که مدیر انتشارات سوئدی «اولیکا» از خود پرسیده است که نام انتشاراتاش در زبان سوئدی بهمعنای «متفاوت» است و هدفاش پرداختن به تنوع میان انسانها و تفاوت میان آنها است. آنچه میخوانید ترجمه و بازنویسی بخشهایی از حرفهای مدیر این انتشارات درباره انگیزه و دلایل کارش در این انتشارات است.
«ما میخواهیم همهجور تنوعی را به بچهها نشان بدهیم. بنابراین، کتاب مصوری منتشر کردهایم که پسربچه داستاناش لباسهای دخترانه میپوشد و کتابی هم داریم از داستان زندگی دزدهای دریایی که اینبار دزدهای دریایی زن هستند. در ضمن، کتابی داریم که منبع الهاماش فوتبالیست زنی است که برای منچستر یونایتد بازی میکند.
انتشار این کتابهایی را ما به این دلیل شروع کردیم که احساس کردیم تنوع کتاب در حوزه کتابهای کودکان کم است. ما قصد داشتیم تصویری واقعی از دنیا به بچهها نشان بدهیم، نه تصویر اکثریت جامعه را. یادم میآید یکبار پسرم گفت، چهقدر از کفشهایی که برق میزنند خوشاش میآید، اما همان جا یکی از دوستان به پسرم گفت که این کفشها دخترانه هستند. همان موقع دیدم چهره پسرم چهقدر غمگین شد، وقتی فهمید نمیتواند کفشهایی را که دوست دارد بپوشد. آن موقع من در یک محیط دانشگاهی کار میکردم و تفاوتهای جنسیتی زیادی را بین زنان و مردان محل کارم میدیدم. اما از این که فهمیدم این تفاوتها در دنیای کودکان هم حضور دارند خیلی عصبانی شدم. از این که لباسهای پسربچهها تا این حد تیره و غمانگیزند، ناراحت شدم و از این که فکر کردم چرا بچهها آزاد نیستند تا بهخاطر کلیشههای جنسیتی از پیش تعیینشده لباسهایی را که دوست دارند آزادانه انتخاب کنند و بپوشند؟
انتشارات اولیکا نتیجه این افکار و ایدههای فراوان دیگری از این دست است. کتابهای کودکان ابزار قدرتمندی است که کمک میکند دنیای متفاوتتری خلق کنیم.
اعضای این انتشارات اعتقاد دارند کتابها بهسان آینه عمل میکنند، به این معنا که بچهها خودشان را در این آینه میبینند و میتوانند احساس کنند بخشی از این جامعه هستند. آنها میتوانند کتابها را مثل پنجرهای ببینند که از پشتاش آدمهای متفاوتی را میبینند. ما فکر میکنیم با تاسیس این انتشارات و چاپ چنین کتابهایی میتوانیم دنیای ویژهای خلق کنیم که در آن آدمها با همه تفاوتهایشان دوش به دوش هم زندگی کنند.»
به بچهها تفاوت و تنوع را یاد بدهیم: